W dniu 27 kwietnia 2017 r. weszła w życie jedna z istotniejszych zmian w prawie karnym, tj. rozszerzenie zakresu tzw. konfiskaty rozszerzonej dotycząca przepadku przedmiotów pochodzących z przestępstwa.

Po nowelizacji przepadek rozszerzony dotyczyć będzie wszystkich czynów zabronionych, których zagrożenie karą wynosi co najmniej 5 lat pozbawienia wolności, a także za czyny popełnione w zorganizowanej grupie albo związku mającym na celu popełnienie przestępstwa.

Nowelizacja wprowadza nową definicję korzyści uzyskanej z popełnienia przestępstwa. Za korzyść uzyskaną z popełnienia przestępstwa uważa się mienie, które sprawca objął we władanie lub do którego uzyskał jakikolwiek tytuł w okresie 5 lat przed popełnieniem przestępstwa do chwili wydania chociażby nieprawomocnego wyroku, chyba że sprawca lub inna zainteresowana osoba przedstawi dowód przeciwny.

Ta regulacja w praktyce oznacza to, że na sprawcy będzie ciążył obowiązek wykazania, że wszystko co nabył w okresie 5 lat poprzedzających popełnienie przestępstwa nie pochodziło z czynu zabronionego.

W przypadku rzeczy stanowiących współwłasność sprawcy oraz innej osoby przepadek dotyczyć będzie udziału przysługującego sprawcy.

Nowelizacja usprawnia rozwiązania pozwalające orzec przepadek mienia w stosunku do osób trzecich, którym sprawca przekazał mienie nieodpłatnie lub zbył je za kwotę znacznie niższą od jego wartości rynkowej - w sytuacji, gdy osoby trzecie wiedziały lub powinny były wiedzieć, że celem tych działań jest uniknięcie konfiskaty. Chodzi o wyeliminowanie sytuacji, w której dochodziło do przepisywania nielegalnie zdobytego majątku na inne osoby, np. rodzinę czy znajomych.

Przewidziano możliwość skorzystania z instytucji przepadku bez wyroku skazującego. Polega ona na przepadku korzyści z przestępstwa nawet wówczas, gdy postępowanie karne trzeba umorzyć lub zawiesić, np. z powodu śmierci sprawcy albo jego ucieczki. Przepadek mienia bez wyroku skazującego był przedmiotem orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, który potwierdził możliwość stosowania takiego rozwiązania w prawie karnym w sprawach bazujących na podobnym stanie prawnym, jak przyjęty w ustawie. Jego wprowadzenie wynika z obowiązujących Polskę przepisów unijnych.

Ostatnia zmiana wprowadza także całkowicie nową regulację - przepadek przedsiębiorstwa.

Przyjęto również możliwość przepadku przedsiębiorstwa nienależącego do sprawcy, które może być uznane za narzędzie przestępstwa. Chodzi zatem o przedsiębiorstwa, przy pomocy których popełniono szczególnie groźne przestępstwa gospodarcze, polegające np. na praniu brudnych pieniędzy. Przepadek taki może nastąpić, jedynie jeżeli właściciel przedsiębiorstwa – będący osobą fizyczną – wiedział, że służy ono do popełniania przestępstwa i godził się na to.

Przepadek przedsiębiorstwa dotycztć będzie sytuacji tylko, gdy szkoda wyrządzona przez sprawcę przekraczała wartość znaczną, tj. minimum 200 tysięcy złotych.